T24 Çevre
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İstanbul İl Koordinasyon Kurulu, Kanal İstanbul projesiyle ilgili keşfe ve keşfe katılan 21 kişilik heyette kent plancısı, gemi mühendisi üzere birtakım disiplinlerden uzmanın bulunmamasına reaksiyon gösterdi. Açıklamada, “Plansız ve hukuksuz Kanal İstanbul projesine ve onun boşa düşen ÇED olumlu kararına 5 yıl sonra bir defa daha ‘hayır’ diyoruz. Rasyonellikten, bilimden, hukuktan, akıldan uzak bu projeye ısrarınızdan bir an evvel vazgeçin” denildi.
TMMOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu, “Plansız ve hukuksuz Kanal İstanbul projesine geçit vermeyeceğiz” bahisli basın toplantısı düzenledi. İnşaat Mühendisleri Odası’nda yapılan toplantıda ortak açıklamayı Pelin Pınar Giritlioğlu okudu. İktidara Kanal İstanbul ısrarından vazgeçerek zelzeleden etkilenen Hatay’ın yaralarını sarma daveti yapan Giritlioğlu, şunları söyledi:
“Rezerv alanın plandan üstün olamayacağını ısrarla vurguluyoruz”
“Kanal İstanbul projesi, afet risklerine karşı dermanmış üzere sunulmaktadır. Meğer büyük bir gayrimenkul ve rant projesidir. Özel proje alanları, yat limanları, eko-turizme yönelik işlevleri, özel eğitim ve sıhhat alanları ile rezerv alanın gayesine tümüyle ters bir niteliğe sahiptir. Bu durum, projenin kamu faydasına tersliğini, özel faydaya hizmet ettiğini açıkça ortaya koymaktadır. ÇED olumlu kararına itirazımızın temel nedenlerinin başında, rezerv alan olarak planlanan alanın İstanbul’un 1/100 bin ölçekli plan kararlarına taban tabana zıt plan kararları gelmektedir. Rezerv alanın plandan üstün olamayacağını ısrarla vurguluyoruz. Tüm bu sebeplerle TMMOB’a bağlı odalar olarak plansız ve hukuksuz Kanal İstanbul projesine ve onun boşa düşen ÇED olumlu kararına 5 yıl sonra bir defa daha hayır diyoruz. Rasyonellikten, bilimden, hukuktan, akıldan uzak bu projeye ısrarınızdan bir an evvel vazgeçin.”
5 yıl sonra gelen keşif kararına tepki
Kanal İstanbul projesi, 13 Ağustos 2012 tarihinde Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın, İstanbul’da afet riskini önlemek gayesiyle üç farklı alandaki ruhsatsız, iskânsız ve afet riski altındaki yapıların tasfiyesi ve bu alanların yeni yerleşim alanı olarak kullanılması için yetkilendirilmesiyle başladığının anımsatıldığı açıklamada öne çıkan kimi başlıklar şöyle:
“Kanal İstanbul Projesi’nin ÇED olumlu kararına karşı açılan davalarda, birinci keşif ve uzman incelemesi 24 Mart 2022 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Farklı uzmanlık alanlarından oluşturulan 15 kişilik uzman heyetinde sadece bir kent plancısının bulunmasının yanı sıra, birçok disiplinde uzman eksikliği de dikkat çekmiştir.
Hazırlanan eksper raporu 2023 Mart ayında tekrar belge numarası alarak Danıştay’da görülmeye devam olunan belgeye sunuldu. Bir kısım uzmanlıklar bakımından itirazlarımız bulunmakla birlikte uzman raporu temel itibariyle yoruma ve kuşkuya yer bırakmayacak biçimde planlanan kanal ve yeni kent projesinin yaratacağı/yarattığı tahribatı ispatlamaktaydı.
“Sessiz sedası ihaleler yapıldı”
Aradan geçen süreç içerisinde Kanal İstanbul Yenişehir Projesine ait 1, 2. 3. Etap planları hazırlanıp yürürlüğe girdi. Bu süreçte Toplu Konut Yönetimi tarafından ise sessiz sedası ihaleler yapıldı. Tarım ve mera alanları üzerinde yüksek yoğunluklu konut inşaatları başladı. Ancak bu süreçte İBB’nin imar planlarına açtığı davada plan iptaline karar verildi.
ÇED iptal davasında yürütmeyi durdurma müracaatları reddedildiği halde neredeyse 5 yıl geçmesinin ve uzman raporunun sunulmasının akabinde Danıştay 4. Dairesi rastgele bir münasebet belirtilmeksizin tekrar keşif ve eksper incelemesi yaptırmaya karar verdi. Kanal İstanbul ve yeni kent projesine ait olarak verilen ÇED Olumlu kararının iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle 2020 yılında açılan davanın uzman incelemeleri 14-15 Kasım 2024 tarihlerinde gerçekleştirildi. İstanbul Bölge Yönetim Mahkemesinde, 08.30 dan 12.00 ye kadar mahkeme heyeti (Danıştay 4. Daire lider ve iki üyesi ile ve iki tetkik hâkim olmak üzere 5 hâkim), içinde kent plancısı, gemi mühendisi üzere birtakım disiplinlerden uzmanın bulunmadığı uzman heyeti (21 kişi), davacı ve davalı taraflar, avukatları, proje konusunda uzmanlar ve halktan iştirakçiler (yaklaşık 200 kişi) toplantıya katıldılar.
Toplantı sırasında davacı taraftan ilgililere ve uzmanlara birkaç dakikalık son derece kısıtlı mühletler tanındı, davalı tarafın ise adeta bakanlık faaliyetlerinin tanıtımını yapan sunuşlara mahkeme başkanı tarafından tolerans gösterildi. Liderin bu hali, keşif boyunca da devam etti. Bu tavır, mahkemenin bahse ait taraflı tavrını açıkça ortaya koymuştur. Eksper incelemesi ve keşif gezisi iki gün sürmüştür.”
Açıklamada mahkemeye ve eksperlere şu davetler yapıldı:
“Derhal yürütmeyi durdurma istiyoruz”
“Bu beş yıl içinde verilmeyen yürütmeyi durdurma kararı, İstanbul’un hassas ekosistemleri üzerinde telafisi imkânsız ziyanlar ortaya çıkarmıştır. ÇED Olumlu kararına ait açılan ve Yasa uyarınca acilen görülmesi gereken davada yürütmeyi durdurma kararı gecikmeksizin verilmelidir.
2020 tarihli Son ÇED Raporu sonrası yürürlüğe giren ve tekraren değişen hukuksuz planlar ve akabinde gelen ihaleler bugün dava konusu ÇED sürecini konusuz ve anlamsız bırakmıştır.
“ÇED raporunun eklerindeki itiraflara dikkat çekiyoruz”
ÇED raporunun eklerinde, Kanal İstanbul’un muhtemel tesirleri açıkça ortaya konmaktadır. Kanal İstanbul’un etkin fay çizgilerinin üzerinde yer aldığı, tsunami ve heyelan riski yarattığı, arkeolojik eserler üzerinde yüksek tesir yaratacağı, hassas ekosistemlere tesir edeceği, vb. mevzular detaylı biçimde eklerde belirtilmesine karşın, çevresel tesir değerlendirilmesinin nasıl olumlu kabul edildiği anlaşılamamaktadır.
Suyumuzu, toprağımızı, havamızı, ormanımızı, hassas ekosistemlerimizi, arkeolojik mirasımızı yok edecek olan, planlama prensip ve asıllarını göz gerisi eden, hukuksuz Kanal İstanbul ve yeni kent projesinden bir an evvel tümüyle vazgeçilmelidir.
Ortada bu kadar büyük bir hukuksuz planlama süreci varken ve davada kelam konusu ÇED ile planların hiçbir bağı kalmamışken, uzman heyetinde kent ve bölge planlama, müdafaa alanında uzman mimar, su eserleri ve su bilimleri, peyzaj mimarlığı, halk sıhhati alanlarından da uzman bulunmaması, uzman heyetinden çıkacak kararın bilimsel niteliğinin yeterliliğini tehlikeye düşürmektedir.
“Hatay başta olmak üzere sarsıntı bölgelerinin yaralarını sarılmalı”
Hassas ekosistemleri, arkeolojik mirası ve İstanbul’un geleceğini tehlikeye atan Kanal İstanbul yerine, zelzelenin tesirleriyle sarsılmış insanlarımızın gereksinimlerini karşılamak bir zorunluluktur. Hükümeti, rant odaklı projeleri derhal durdurmaya, Hatay başta olmak üzere sarsıntı bölgelerinin yaralarını sarmaya ve toplumun gerçek gereksinimlerine odaklanmaya davet ediyoruz.” (ANKA)
|
‘Görünmeyen Cemaat: Mürideler’in müellifi ve ‘Kızıl Goncalar’ dizisinin danışmanı Filiz Gazi, tarikatlarda bayanlara biçilen hayatları anlattı
|
