Türkiye’nin Avrupa ülkelerine ihracatındaki en kıymetli geçiş noktası olan Kapıkule Hudut Kapısı’ndaki tahlil laboratuvarla Bulgaristan hükümeti ortasındaki problemlerden ötürü yaşanan işletme krizi yüzünden nisandan bu yana önemli düşünce yaşanıyor. Yaklaşık 10 gündür yeniden hudut kapısındaki laboratuvarda tahlil süreçlerinin durmasıyla Türk TIR’ları, hem Türkiye hem de Bulgaristan tarafında uzun kuyruklar oluşturdu. Eser tahlilleri için en az 3-4 gün TIR’ların hudutlarda bekletilmesi nedeniyle meydana gelen yaş meyve ve zerzevat kaybı, ihracatçı firmaların Avrupa’daki kurumsal müşterilerine karşı tazminat ödemelerine yol açıyor.
TIR PARKLARI DOLDU
Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Lideri Ümit Mirza Çavuşoğlu ile Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Ali Bahar, uzun müddettir yaşanan laboratuvar krizinin kökten tahlili için iki ülke yetkililerine davette bulundu. Bulgaristan sonundaki sorunun birinci olarak nisan ayında patlak verdiğini açıklayan Çavuşoğlu, tahlil bulunduktan sonra ağustos ayında ikinci defa patlak verdiğini ve bugüne kadar da devir periyot sorun yaşanmaya devam ettiğini ve artık kangrene dönüştüğünü lisana getirdi. Çavuşoğlu, son 10 gündür yeniden Türk TIR’larının hudut kapısında uzun kuyruklar oluşturduğunu hem Türkiye hem Bulgaristan tarafındaki TIR parklarının da uzun mühlet bekletilmeler yüzünden büsbütün dolduğunu kaydetti.
‘KORKUNÇ DURUMDAYIZ’
Yaşanan sorunun temeli olarak Bulgaristan’da 20 ayda 5 defa seçim yapılması ve hükümet kurulamamasını gösteren BAİB Başkanı Çavuşoğlu, mart ayında yeni bir seçimin daha gündemde olduğunu ve hükümet kurulabilirse bu sorunun kalıcı tahlile kavuşabileceğini kaydederek, “Şu an dehşetli durumdayız. En az 4-5 gün TIR’lar kapıda bekliyor. Bu hem eser hem müşteri hem kalite kaybımıza sebep oluyor. Firmalarımız ceza yiyor, bozuk eser, sipariş iptalleri üzere önemli sorunlar yaşıyoruz” dedi.
Avrupa’daki kurumsal firmaların, müddetinde teslim edilmeyen eserlerle ilgili firmalara ceza uyguladığını anlatan Çavuşoğlu, 4-5 gün bekletilme yüzünden de eserlerin raf ömründen bu süreyi yemesine bağlı ihracatçı firmaların ceza ödemek zorunda bırakıldıklarını lisana getirerek, “Firmalar artık sıkıntı durumda, ne yapacaklarını şaşırmış durumdalar” diye konuştu.
‘KAPIDA TAHLİL YAPILAMIYOR, SOFYA’YA GÖNDERİLİYOR’
Eskiden sıkıntısız biçimde TIR’ların Avrupa ülkelerine gerçek yola devam edebildiğini aktaran Çavuşoğlu, “Şu an hudut kapısındaki laboratuvarda tahlil yapılamıyor. Olay kendi iç sıkıntıları kaynaklı mafyavari haller de aldı. Kapıdaki laboratuvarı çalıştırmamak için tahliller Sofya’ya alındı. TIR’lardan eser örnekleri alınıp tahlil için Sofya’daki laboratuvara gönderiliyor. Bu da 3-4 günlük süreç ve önemli bir vakit kaybına neden oluyor. Kapıdaki laboratuvar özel bir firmanın işletmesinde ve şu an kendi ortalarında önemli sıkıntılar bulunuyor. Kuyruklar inanılmaz durumda” dedi.
Bulgaristan sonundaki ihracatçıların zahmetinin devam ettiğini belirten ATSO Başkanı Bahar ise “Hele ki eser bölgemizde üretilen yaş meyve zerzevat olunca çürüyenine mi yanalım, emeğe mi yoksa kaybedilen kaynağımıza mı? Kurumlarla mevzuyu çalışmaya ve gayret etmeye çabucak başlayacağız. Sorun uzun müddettir devam ediyor. Antalya ihracatı güç kaidelere karşın yüzde 10’luk bir artışı yakalamış görünüyor lakin buna karşın yaş meyve zerzevat ihracatında da büyük tıkanma yaşandığını görüyoruz. Burada bize gelen en değerli şikayetlerden biri TIR’larımızın Bulgaristan kapısında bekletilmesidir” diye konuştu.
KALICI TAHLİL BEKLENTİSİ
Bulgaristan’da eser kontrol ve tahlillerinde kasıtlı bekletmeler yaşandığını belirten Bahar, “Antalya’dan yaş meyve zerzevat ihracatında yıllardır bu ıstırap devir periyot yaşanıyor. Bu zahmetler arttığında hükümetler devreye giriyor, sorun bir müddetliğine aşılıyor lakin sonra tekrar başlıyor. Bu sıkıntıyı artık burada yalnızca konuşmakla kalmamalıyız, kökten ve kalıcı bir tahlil için uğraş sarf edeceğiz. Pazartesiden itibaren bu sorunu, ilgili bakanlıklarımıza aktaracağız. Çünkü bilhassa kentimizde üretilmesi nedeniyle yaş meyve sebzede emeğimiz ve eserimizin ve kaynaklarımızın heba olduğunu görüyoruz ve buna müsaade vermeyeceğiz. TIR’ların 3- 4 güne kadar beklediği günler oluyor. Günde fakat 15- 20 TIR’ın tahlilden geçebildiği tabir ediliyor” dedi.