Suriye’de Mart 2011’de başlayan halk ayaklanmasının akabinde Esed rejimi, Rusya ve İran tarafından tekraren saldırılarak yerle bir edilen başşehir Şam’ın güneyindeki Yermük Filistinli Mülteci Kampı sakinleri, 8 Aralık’ta gerçekleşen ihtilal sonrası yine ayağa kalkmak için çabalıyor. İhtilal öncesi nüfusu 1,5 milyonu aşan ve “Filistinli Mültecilerin Başkenti” olarak isimlendirilen kamp, birinci günden itibaren ihtilale takviye oldu. 13 yıl boyunca varil ve kimyasal bombalarla vurulan ve ihtilalin adeta simgesi olan kampa, rejimin devrilmesiyle birlikte yüzlerce insan geri dönmeye başladı. Konutlarının yıkıldığını gören Filistinli mülteciler, kendi uğraşlarıyla paklığa başladı. Orta yollar ve sokaklar temizleniyor. Mülteciler, ana vatanları Filistin’e büyük dönüşten evvel sığındıkları Yermük’e dönmenin sevincini yaşıyor.
Esed rejimin yıkılmasıyla birlikte ülke içinde yerinden edilen yüzbinler konutlarına dönüyor. Savaşın başında büyük trajediler ve insani dramların yaşandığı, bomba üstüne bomba yağdığı Yermük Mülteci Kampı’nda da büyük heyecan var. Yüzlerce kişi Şam’ın kurtulması ve Suriye’nin özgürlüğüne kavuşmasıyla birlikte meskenlerine döndü. Filistinliler, baskı ve zulümle terk ettikleri konutlarını enkaz halinde buldu. Geri dönenlerden Fatıma El-Suheyl, “Durum çok kötü” diyerek “Evlerimizin büsbütün yıkılmış olduğunu gördük, elektrik ve su yok ancak yavaş yavaş düzenlemeye başladık” diye konuştu.
Yermük sakinleri, yıkımın gölgesinde yeni bir hayat kurmak için gayret başlattı. Kampa gelen bayan, çocuk, genç ve yaşlılar dört bir koldan paklığa başladı. Kimileri, kiraladıkları iş makineleri ile ana ve tali yolları açmaya çalıştı. Kıymetli yollar tekrar açıldı. Altyapının uygunlaştırılması ve genel etrafın toparlanması için aktivistler yardım davetinde bulunarak kampanyalar başlattı.
Kampta çalışan, ismini vermek istemeyen bir Filistinli, rejim denetimi altındaki kampta halkın çektiği acıları, “İsrail zulmünden kaçıp buraya gelmiştik. Açlık, sefalet, aşağılanmanın yanında 2011’den sonra da vefatın acı yüzüyle bizi karşı karşıya getirdiler. 1948’den itibaren yaşadığımız acıların en büyük kaynağı rejim güçleriydi. Suriyelilere yapılan baskıların birebiri bize de yapıldı. Lakin artık çok şükür bu evre bitti. Artık tekrar inşa günümüz başladı” diye anlattı.
Yermük Mülteci Kampı, “Gerginliği Azaltma Anlaşması”nın ilan edildiği 2017 yılının başına kadar rejim denetimi dışındaydı. Rusya’dan hava dayanağı alan Esed rejimi, Hizbullah ve Filistinli solcu fraksiyonlar, 2018 yılında Şam’ın güneyindeki Babbila, Haceru’l Esved ve Yelda beldelerinin yanı sıra Yermuk Kampı’na da hücum başlatmıştı. Varil bombaları ve kimyasal bombalar sonucunda binlerce Filistinli hayatını kaybetti ve Yermük boşaldı. Atak sonucu binlerce Filistinli ölürken, kamp sakinlerinin büyük çoğunluğu tehcir edilmişti. Birçok ceset aylarca yıkıntıların ortasında kalmıştı.
1957’de inşa edilen kamp, hem baba Hafız Esed hem de oğul Beşar Esed devrinde katliamların, azapların sembolü haline gelmişti. Filistin davasına kelamda takviye veren Baas rejimi, yüzbinlerce Filistinliyi bu kamptan alarak Filistin Şubesi olarak bilinen rejimin istihbarat merkezinde akla hayale gelmeyecek azaplar uyguladığı biliniyor.